Hội An của tôi là buổi trưa hè nóng rực, đi đi dạo qua những con phố cổ, bước qua những ngôi nhà có mắt cửa lạ lùng, những hẻm xéo với tường đầy rêu, như đi lạc vào một thời đại xa xưa nào đó của những thế kỷ trước.  

 

Hội An của tôi là buổi sáng tinh sương, thức dậy  và chỉ ba bước chân đã ngồi cạnh những bụi dành dành trắng muốt, hít thoả thuê cái mùi hương ngọt ngào. Dành dành thơm rất nhẹ, thoang thoảng một chút hoa lài, thoang thoảng mùi sữa, nghe rất thanh tao nhưng lại quyến rũ vô  cùng.

Rồi đạp xe vào làng rau Trà Quế, trên con đường đất đỏ mọc đầy những bụi hoa dại tim tím xen lẫn những bông cúc dại bé bé xinh xinh. Rồi lội vào ruộng rau quế trắng, vò vài lá đưa lên mũi, thích thú với cái mùi hăng hắc cay cay của nó. Rồi mua về một mớ rau thơm nhỏ xíu, mấy bó rau é to đùng, không biết làm gì cho hết. Nói chuyện với mấy bác nông dân đang tưới rau, và Nâu thì chạy đuổi theo mấy con bướm nhỏ...

 

Hội An của tôi là những buổi tối đi dọc sông Hoài xem người ta thả hoa đăng. Tôi nhớ có lần tôi đi cùng mạ và mấy đứa em, tham gia để cầu nguyện cho những nạn nhân bị động đất ở Nhật Bản, do người Nhật ở Hội An tổ chức. Chèo ghe ra giữa dòng rồi thả những ngọn đèn trên bông hoa giấy màu, nhìn theo những đốm lửa nhỏ lấp lánh trên sông. Trong lòng tự nhiên vui...

 

Hội An của tôi là buổi chiều đi bước đi thong dong trên một con phố vắng, chỉ vài người qua lại. Rồi mua bánh xoài vừa đi vừa ăn như con nít, miệng dính đầy bột trắng, nhớ lại thuở nhỏ tan trường là nhào ra mẹt bánh xoài của bà bán hàng rong trước cổng. Nói với bạn, sao giờ mình ăn mà không thấy ngon bằng hồi nhỏ ha. Ừ, sao hồi nhỏ ăn cái gì cũng thấy ngon.

Ghé thăm một anh bạn, người đang phục chế lại một ngôi nhà cổ ở đây, nghe anh nói về lịch sử của ngôi nhà, và dự định tái hiện lại không gian ngày xưa của gia đình người chủ hiệu buôn này. Căn gác với ô cửa kỳ lạ dưới sàn, làm tôi thắc mắc, thì được giải thích là ngày xưa Hội An hay bị lụt, nên người ta phải trổ cửa vậy để kéo hàng hoá, đồ đạc lên gác cho khỏi bị ngâp. Những bảng hiệu xưa cũ, không biết có từ thời nào, những viên đá chạm trổ dưới chân cột nhà, những cầu thang gỗ đen bóng của căn nhà này, sao tôi thấy đẹp quá. Kiểu đẹp không đâu có được. Mộc mạc, nhưng chứa đầy lịch sử.

 

Tôi còn nhớ một chiều 28 Tết, tôi và mấy người bạn uống trà với nhau xong, anh bạn dẫn tôi đi đến nhà ông Sùng. Ông Sùng là người sưu tầm đồ gốm sứ lâu đời nhất Hội An, Bước vào nhà, tôi nghe thơm ngát. Nhìn quanh bốn phía là những tủ kính xếp đầy những bình, tách, chén đĩa cổ, còn trên hai chiếc đôn cẩn xà cừ là 2 chậu thuỷ tiên vừa nở hoa rất đẹp. Nhưng mùi hương không phải chỉ từ hoa thuỷ tiên mà còn từ những trái phật thủ vàng ươm ông bà đặt trên bàn. Và mùi gỗ trầm, cộng với mùi gỗ hơi ẩm ướt trong cái không gian đó, hương hoa thuỷ tiên, cùng với mùi thơm của những trái phật thủ, không hiểu sao làm tôi xúc động đến nỗi cảm thấy như nghẹn lại, không thể thốt ra một lời nào...

 

 

Nhiều khi tôi cứ nghĩ trong đầu, chẳng cần một cỗ máy thời gian nào cả, bạn cứ đến Hội An, đứng bên giếng Bá Lễ, nhắm mắt vài giây, bạn sẽ thấy mình lạc vào một không gian khác, ở một thời nào khác. Không phải thực tại, mà cũng không phải giấc mơ, lạc vào déjà vu